شرطی می شویم

چرا اینترنت شهرهایی که درگیر شلوغی بودند وصل نمی شود؟

خوشبینانه ترین حالت این است که بگوییم: «به خاطر مسائل امنیتی» و بدبینانه ترین حالت: «انتقام گرفتن از مردم».
با یک نگاه منطقی نه دیدگاه اول صحیح است، نه دیدگاه دوم. اولی به این خاطر که مگر مسئولان تا این حد بی فکر و پیاده اند که نمی دانند کسی که بخواهد کاری کند چهار قدم آن طرف تر (در تهران و ...) اینترنت وصل است و میتواند هر کاری بخواهد بکند؟ این وسط مردم ضرر می کنند نه کسی که به قول همان مسئولان قرار است کار سازمان دهی شده انجام بدهد. دیدگاه دوم را هم با استدلال ساده‌ی «مگر اداره کشور خاله بازی است؟!!!» میشود رد کرد.
اما حقیقت چیست؟ رگه هایی از حقیقت را هم در هر یک از نگاه های بالا میشود پیدا کرد. قدری انتقام، قدری هم مسائل امنیتی. علتی بیش از هر چیز ذهن را قلقلک می دهد، کاری است که همه‌ی حکومت ها می‌کنند با این تفاوت که دُز در مسائل و حکومت های مختلف، متفاوت است. «شرطی سازی ذهن ها».
شرطی از ساده ترین مسائل تا پیچیده ترین مسائل زندگی را به صورت ناخودآگاه مدیریت می‌کند. یک مدیر انتصابی (عموماً از یک منبع خارجی) که بدون هزینه و فارغ از نظارت های بعدی، کار خود را به بهترین شکل انجام میدهد. اینکه شرطی سازی چیست را به یک جستجوی ساده می توانید پیدا کنید (البته اگر مسئولان صلاح بدانند و اینترنت شما را وصل کنند 😅) اما در یک جمله‌ی میتوان گفت: «عادت ذهن برای انجام واکنش تکراری، در موقعیت تکراری».
برگردیم به خانه اول. قطع بودن اینترنت. فکر میکنید دفعه بعدی که جنسی گران شود به ذهن مردم (مخصوصاً مردم شهرهایی که پیش از این درگیر اعتراضات بوده اند) چه چیزی از وضعیت پیشِ رو متبادر میشود؟ احتمالاً موارد زیر: اعتراض، اغتشاش، آتش سوزی، ناامنی، قطع اینترنت و ...
حالا فکر کنید هیچ کالایی گران نشده باشد. بر اساس یک متغیر دیگر انگیزه اعتراض در مردم شکل بگیرد، باز تمامی وضعیت هایی که با اعتراض قبلی همراه بوده اند، به ذهن شما هجوم می آورند. واکنش شما چه خواهد بود؟ بسته به نوع زیستن شما متفاوت. اگر بانک دار باشید، به خاطر احتمال آتش سوزی از برداشتن کوچک ترین قدمی در مسیر اعتراض، اجتناب میکنید. به همین ترتیب اگر کاسب باشید از ترس ناامنی، اگر کسب کار شما اینترنتی باشد از ترس تعطیلی کامل کسب و کار تا اصلاع ثانوی و ...
فرق گروه آخر با گروه های قبلی چیست؟ این گروه معمولاً سطح سواد بالاتری دارند، ضمن اینکه در اعتراضات اخیر به شرایط کشور عموماً جز افراد پیشرو بوده اند. هرچند با نگاه کلی فرقی ندارد. در بزنگاه بعدی، مردم از اعتراض یک خاطره بد دارند.
اینجا یک استثنا وجود دارد: کارمندان. کارمندان زیر بال و پر حکومت اند و کمتر مورد تهدید قرار میگیرند تا در موقع لزوم، مخالفانی از مردم، درون مردم وجود داشته باشند (توجه کنید که در تمامی موارد گفته شده استثناهای فراوانی هم وجود دارند. بحث ما رفتارها کنشی و واکنشی به صورت کلی است). در مورد زندگی کارمندی، در آینده مطلب دیگری خواهم نوشت.

مخلص کلام. فرقی ندارد شما چه قشری هستید و چه شغلی دارید. شما از اعتراض به حکومت، دولت یا ... یک خاطره بد دارید. احتمالاً خیلی بد (حتی اگر خودتان متوجه نباشید). ذهن شما کم کم شرطی خواهد شد. نتیجه هم اینکه شما به اعتراض احتمالی بعدی هیچ کمکی نخواهید کرد (احتمال این کمک با تکرار این موارد، کمتر و کمتر خواهد شد).

یکبار دیگر این سوال را مطرح کنیم: «شرطی شدن یعنی چه؟». شرطی شدن در این مورد به خصوص یعنی هر اعتراض (یا اغتشاش) احتمال و شدت اعتراض بعدی را کمتر خواهد کرد.

جامعه را بشناسیم

ابراهیم فیاض، دکتر کاربلد جامعه شناسی نزدیک یک ماه پیش گفته بود: «علائم شورش اجتماعی هویدا شده.»

این کلیپ را ببنینم تا بدانیم خیلی چیزها به خیلی چیزهای بی ربطِ دیگر، ربط دارند.

 

اینجا

سیاه لشکر کی بودی تو؟

اشکال کار ما در اینطور بزنگاه ها این است که قبل از واقعه عدالت طلبی نکرده ایم. حالا مثل خر در گل می مانیم که در مواجهه با جماعتی عصبی که بانک آتش می‌زنند، چه باید بکنیم؟ نه دست و دلمان به حمایت از اقدام احماقانه گران کردن بنزین می رود، نه میتوانیم بنشینیم و سوختن امنیتی که به آن دلخوش کرده ایم را تماشا کنیم. چون موضعی نداشته ایم، نه راه پس داریم و نه راه پیش. هر طرف که برویم سیاه لشکر یک اشتباهیم.